TÜRKİYE GAYRİMENKUL PAZARI GÖRÜNÜMÜ 1.ÇEYREK 2023

OFİS

Ofis birincil kiraları ABD $ bazında beş yılın en yüksek seviyesi ile zirvede yerini koruyor

2023 yılı 6 Şubat’ta yaşanan deprem felaketi Türkiye’nin doğu illeri başta olmak üzere diğer çevre il ve ülkeleri etkileyerek can kayıplarına sebebiyet vermiştir. Yaşanan bu deprem ile deprem ülkesi olan Türkiye’de yapı arzı hakkında çeşitli tartışmaları gün yüzüne çıkarmış ve ticari gayrimenkullerde deprem dayanıklılık raporları başta olmak üzere zemin ve temel etüt raporları kullanıcılar ve yatırıcımlar tarafından öncelikli olarak talep edilmeye başlanmıştır. Ayrıca 14 Mayıs’ta gerçekleşecek seçim öncesinde yeni kiralama işlemleri ve kontrat yenilemelerinde hızlanma görülmüştür.

Yılın ilk çeyreğinde artan enflasyon ve döviz kurunda devam eden hareketlilik neticesinde birincil kiralarda ₺ ve ABD$ bazında artış devam etmiştir. Ayrıca pandemi sonrasında tüm dünyanın içerisinde bulunduğu resesyon ve sıkıntılı ekonomik durum ayrıca ülkede yapılacak genel seçim öncesi belirsizliği ile işlem adetinde düşüş kaydedilmiştir. Tüm bunlara rağmen A sınıfı ofislere talebin artması ve erişilebilirliğin yüksek olduğu merkezi iş alanı (MİA) bölgesine olan talebin yükselmesi ile düşük boşluk oranları kaydedilmeye devam etmektedir.

PERAKENDE

İstanbul caddeleri birincil kiraları 2018 yılındaki seviyelere geri döndü

2023’ün ilk çeyreğinde hem caddeler hem de alışveriş merkezlerindeki yüksek doluluk oranları ile talepte yüksek seyretmiştir. Bu durumdan dolayı markaların boş mağaza bulmakta zorluk çektiği görülmüştür. Fakat kısıtlı arza rağmen markalar büyüme stratejilerini açıklamaya devam etmektedir. Ayrıca yaşanan depremler ile özellikle global markaların mevcut mağazalarında veya yapacakları yeni mağaza kiralama işlemi sürecinde bina deprem dayanıklılık raporu talep ettikleri görülmüştür. Mağaza boşluklarının azalması ve talepte yaşanan ivmelenmenin etkileri sürekliliğini korumaktadır.

Yılın ilk çeyreğinde fiziksel perakendeye olan yüksek talep devam etmektedir. Hem alışveriş merkezleri hem de birincil caddelerde ciddi doluluk oranları ile arzın kısıtlı olduğu perakende pazarında kiralarda hem ABD$ hem ₺ bazında artış devam etmektedir. İstanbul ana caddeleri birincil kira seviyesi bu çeyrekte de dolar bazında bir önceki yılın aynı dönemine oranla %67 oranında artış kaydetmiştir. Aynı şekilde iyi performans gösteren alışveriş merkezlerinde de ciddi kira artışları kaydedilmektedir.

SANAYİ & LOJİSTİK

Devam eden yüksek talep ve kısıtlı arzın etkisiyle metrekare kiraları dolar bazında geçen yıla oranla %45,5 arttı

Deprem felaketi, ülkenin doğusundaki sanayi tesislerinde yıkıma ve bozulmaya yol açarak üretimin aksamasına neden olmuştur. Ayrıca, yaşanan işçi kaybı nedeniyle bölgedeki üretim önemli ölçüde yavaşlamıştır. Bu durumdan dolayı birçok insan deprem bölgesinden başka bölgelere göç ederken, birçok firma ise üretim tesislerini başta İç Anadolu olmak üzere Türkiye'nin diğer bölgelerine taşıma kararı almıştır.

Bu yıl gayrimenkul sektöründe, özellikle uluslararası şirketler arasında kiralama faaliyeti, dünya genelinde yaşanan ekonomik durgunluk nedeniyle yavaşladı. Bir önceki çeyrekte İstanbul ve çevresinde kiralanan depo sayısında bir önceki döneme göre düşüş yaşandı. Ancak birincil kiralar yükselmeye devam etti ve bir önceki yıla göre %45,5 arttı. Depo alanı için tutarlı bir talep olduğundan, bu yükseliş eğiliminin yakın ve orta vadede devam etmesi beklenmektedir. Bu çeyrekte işlemler fabrika ve arsa satışından oluşmaktadır.