Expo Real 2024 : Avrupa Gayrimenkul Sektöründe Dipten Dönüş Sinyalleri
Kısa bir süre önce Münih'te düzenlenen Avrupa’nın en büyük gayrimenkul ve yatırım fuarı Expo Real 2024’te, Avrupa gayrimenkul sektörünün mevcut durumuyla ilgili önemli gelişmeleri yakından gözlemleme şansı buldum.
Geçtiğimiz yılın aksine, bu yılki fuarda Avrupa gayrimenkul sektörünün dipten döndüğüne dair umut verici işaretler vardı. Perakende sektöründeki talep artışı, toparlanma sürecine dair olumlu sinyaller verse de ofis binalarına yatırım yapma konusunda hala bir çekimserlik söz konusu. Diğer yandan temkinli yatırımcılar nedeniyle dikkate değer bir hareketlenme yaşanmasının şimdilik zor olduğunu düşünüyorum.
Almanya özelinde ise ekonomik durgunluğun bir süre daha devam edeceği öngörülürken, bu durum gayrimenkul sektörüne olan güveni olumsuz etkiliyor. Perakende sektöründeki talep artışına dair olumlu işaretlerse pazarın tamamen umutsuz olmadığının bir göstergesi.
Expo Real İzlenimleri
Geçtiğimiz yıla göre daha fazla katılımcıyı ağırlayan Expo Real’de, bu yıl 45,000'den fazla ziyaretçi ile %10’luk bir artış yaşandı. Bu yıl daha geniş bir alanda yer alan Cushman & Wakefield’ın standına ise ilgi oldukça yoğundu.
Avrupa gayrimenkul sektöründeki döngünün dipten dönüp dönmediğini fuarda kimsenin tartışmaması dikkatimi çekse de, birçok uzman toparlanmanın 2008 küresel finans krizine kıyasla daha hızlı olacağını ve yeni bir döngünün başladığını düşünüyor.
Bir diğer çıkarımım ise perakende varlıkların yeniden popüler hale gelmeye başlaması ve ofis varlıklarına yönelik olumsuz yatırım algısının pandemi sonrasında ilk kez değişmeye başlaması.
Türk yatırımcılar ve geliştiriciler arasında Alman gayrimenkul pazarına artan bir ilgi olsa da farklı piyasa koşulları ve düzenlemeler nedeniyle bu ilginin yavaş ilerlediğini söyleyebilirim. Bu bilgiler ışığında Almanya'da gayrimenkul yatırımı yaparken yerel ortaklarla çalışmak en iyi yol olacaktır.
Özetle edindiğim izlenimler; gayrimenkul sektörünün yavaş yavaş toparlanma sürecine girdiği ancak Almanya'nın bu süreçte biraz daha zamana ihtiyacı olduğu yönünde. Önümüzdeki dönemde, özellikle perakende sektöründe yaşanacak gelişmeler sektörün genel gidişatını belirleyecektir.
Yönetim Kurulu Başkanı
Tuğra Gönden